Mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai là mô hình vừa có tính đặc thù, vừa mang tính phổ biến, có tác dụng nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước và hiệu quả công tác đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai...

sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Công an nhân dân Việt Nam là từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà phục vụ, dựa vào nhân dân mà làm việc”[1], “Năm vạn người thì chỉ có năm vạn cặp mắt, năm vạn đôi bàn tay. Phải làm sao có hàng chục triệu đôi bàn tay, hàng chục triệu cặp mắt và đôi tai mới được. Muốn như vậy phải dựa vào dân, không được xa rời dân. Nếu không thế thì sẽ thất bại. Khi nhân dân giúp đỡ ta nhiều thì thành công nhiều, giúp đỡ ta ít thì thành công ít, giúp đỡ ta hoàn toàn thì thắng lợi hoàn toàn”[2]. Quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, lực lượng Công an nhân dân (CAND) luôn nhận thức rõ sức mạnh bắt nguồn từ sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân; phong trào vận động nhân dân tham gia bảo vệ an ninh trật tự (ANTT) là một phong trào cách mạng của Đảng, là biện pháp cơ bản, chiến lược của CAND.

Ninh Thuận là tỉnh thuộc vùng Duyên hải Nam Trung Bộ, phía Bắc giáp tỉnh Khánh Hòa, phía Nam giáp tỉnh Bình Thuận, phía Đông giáp Biển Đông, phía Tây giáp Lâm Đồng. Tổng diện tích tự nhiên là 3.360,6 km², gồm 07 đơn vị hành chính trực thuộc (01 thành phố và 06 huyện) với 65 đơn vị hành chính cấp xã (47 xã và 18 phường, thị trấn), dân số hiện có 178.523 hộ, 708.422 nhân khẩu với 27 dân tộc khác nhau cùng sinh sống tại địa phương, chủ yếu là dân tộc Kinh (140.456 hộ, 546.457 khẩu), dân tộc Chăm (18.308 hộ, 87.780 khẩu), dân tộc Raglai (17.750 hộ, 74.991 khẩu); có nhiều tín ngưỡng, tôn giáo như: Công giáo, Phật giáo, Bà la môn, Hồi giáo, Tin Lành... Là tỉnh có diện tích nhỏ, dân số không đông nhưng có sự đa dạng về dân tộc, tôn giáo, đây là điều kiện thuận lợi để Ninh Thuận phát triển về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội nhưng đồng thời những đặc điểm này cũng tác động rất lớn đến tình hình ANTT trên địa bàn.

Những năm qua, tình hình ANTT trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận diễn biến hết sức phức tạp, ngày càng có chiều hướng gia tăng và nghiêm trọng, đặc biệt là các hoạt động liên quan đến tôn giáo, tín ngưỡng và dân tộc. Theo báo cáo tổng kết công tác năm giai đoạn 2018 – 2022 của Phòng Tham mưu tổng hợp Công an tỉnh Ninh Thuận, trên địa bàn tỉnh xảy ra 2.943 vụ việc về ANTT, đã làm rõ 2.261 vụ, bắt 987 đối tượng, trong đó có 1.685 vụ diễn ra tại địa bàn sinh sống của người dân tộc Raglai (chiếm tỷ lệ 57,25% tổng số vụ việc về ANTT xảy ra), có nhiều vụ việc xảy ra do ảnh hưởng của những phong tục tập quán lạc hậu, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, làm ảnh hưởng xấu đến ANTT ở địa phương.

Nhận thức được vai trò, tầm quan trọng của mô hình tự quản đảm bảo ANTT trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận nói chung, trong cộng đồng người Raglai nói riêng, thời gian qua, công tác xây dựng mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai luôn nhận được sự quan tâm, giúp đỡ về nhiều mặt của các cấp lãnh đạo Đảng, chính quyền đoàn thể, mặt trận Tổ quốc và đông đảo nhân dân đồng tình, tích cực tham gia. Qua đó, đã góp phần thúc đẩy Phong trào phát triển ngày càng sâu rộng, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể, tạo thế trận toàn dân phòng, chống tội phạm, tạo môi trường xã hội an toàn, phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trên địa bàn tỉnh, trong đó cộng đồng người Raglai có những mô hình như “Tộc họ tự quản”; “Tổ nhân dân tự quản”; “Tiếng kẻng an ninh”; “Cụm liên kết an toàn về ANTT”; “Đội an ninh xung kích”;...

 Thiếu tá Lê Xuân Bình - Công an xã miền núi Phước Hà, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận thường xuyên thăm hỏi, giúp đỡ đồng bào dân tộc Raglai  (Nguồn: bocongan.gov.vn/)

Các Mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai trên cơ sở hướng dẫn, bồi dưỡng của lực lượng Công an Xây dựng phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc (ANTQ) Công an tỉnh Ninh Thuận đã từng bước được củng cố kiện toàn, cơ bản đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ bảo vệ ANTT. Song song đó, lực lượng Công an Xây dựng phong trào bảo vệ ANTQ cũng đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền chăm lo, tạo điều kiện vật chất, tinh thần để thành viên các mô hình tự quản an tâm công tác, hoàn thành nhiệm vụ được giao; đồng thời thường xuyên thực hiện công tác kiểm tra để kịp thời khen thưởng, nêu gương những cá nhân có thành tích xuất sắc, chấn chỉnh những trường hợp hoạt động không hiệu quả; qua đó tạo môi trường phấn đấu, thi đua sôi nổi trong các mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai góp phần đảm bảo ANTT ở địa bàn cơ sở.

Bên cạnh những thành quả đạt được, hoạt động xây dựng mô hình tự quản đảm bảo ANTT trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận nói chung, trong cộng đồng người Raglai nói riêng còn những khó khăn, hạn chế nhất định như: Cơ sở pháp lý vẫn chưa được quy định cụ thể; một số cán bộ chiến sĩ (CBCS) nhận thức chưa đúng đắn, đầy đủ về ý nghĩa, tầm quan trọng của hoạt động này, do đó đôi khi còn chạy theo sự vụ, không chú trọng đến việc phát triển mô hình tự quản theo chiều sâu; số lượng cán bộ trực tiếp tham gia vào hoạt động này còn thiếu và hạn chế trong quá trình xây dựng, củng cố về tổ chức, bồi dưỡng hướng dẫn nghiệp vụ; thực hiện chế độ chính sách cho thành viên các mô hình tự quản còn gặp nhiều khó khăn; các lực lượng, ban ngành liên quan chưa có sự phối hợp chặt chẽ, chưa thể hiện được vai trò, trách nhiệm của từng lực lượng trong quá trình thực hiện công tác này; hoạt động tuyên truyền, giáo dục, hướng dẫn chưa phát huy được hiệu quả…

Trên cơ sở của nghiên cứu các vấn đề thực tiễn, để nâng cao hiệu quả công tác xây dựng mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng nười Raglai trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận thời gian tới, theo chúng tôi cần thực hiện tốt các nội dung sau:

Một là, thường xuyên hướng dẫn, bồi dưỡng nâng cao nhận thức cả về lý luận và thực tiễn cho lực lượng Công an Xây dựng phong trào bảo vệ ANTQ Công an tỉnh Ninh Thuận đối với hoạt động xây dựng các mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai

Các mô hình tự quản đảm bảo ANTT nói chung, trong cộng đồng người Raglai nói riêng có vai trò, vị trí quan trọng trong công tác giữ gìn ANTT, nếu phát huy tối đa hiệu quả sẽ huy động được sức mạnh của quần chúng nhân dân tham gia vào công tác giữ gìn ANTT cũng như tăng thêm uy tín của lực lượng CAND. Mặt khác, hoạt động xây dựng các mô hình tự quản này hiện vẫn chưa có lý luận đầy đủ nhất, chủ yếu dựa vào điều kiện, khả năng vận dụng của từng địa phương để xây dựng các mô hình phù hợp. Do đó, thời gian tới cần thường xuyên quán triệt các văn bản mới; tạo điều kiện để CBCS tham gia các buổi tập huấn, hướng dẫn, hội nghị phổ biến, tổng kết về công tác xây dựng các mô hình tự quản đảm bảo ANTT và phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ; khuyến khích CBCS học tập nâng cao trình độ, phát huy năng lực của bản thân; đồng thời có các hình thức phong phú, tạo sức hút đối với từng cá nhân khi vận động quần chúng nhân dân tham gia các mô hình tự quản đảm bảo ANTT…

Hai là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo và thường xuyên sơ kết, tổng kết để đánh giá, chấn chỉnh kịp thời hoạt động xây dựng các mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận

Để các mô hình tự quản đảm bảo ANTT nói chung, trong cộng đồng người Raglai phát huy tối đa hiệu quả, cần có sự quan tâm, chỉ đạo sát sao, xuyên suốt của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, đặc biệt là lực lượng trực tiếp thực hiện hoạt động này. Do đó, thời gian tới, lực lượng Công an Xây dựng phong trào bảo vệ ANTQ Công an tỉnh Ninh Thuận cần tiếp tục tham mưu UBND các cấp quan tâm hơn nữa đến hoạt động xây dựng các mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai tại địa bàn quản lý; tăng cường công tác hướng dẫn, kiểm tra; tổ chức hiệu quả diễn đàn “Công an lắng nghe ý kiến của nhân dân” để giám sát, đánh giá hiệu quả của các mô hình tự quản đảm bảo ANTT; định kỳ tổ chức các buổi sơ kết, tổng kết về phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ.

Ba là, chú trọng tiến hành công tác tham mưu cho các cấp ủy Đảng, chính quyền xây dựng các quy chế hoạt động, cơ cấu tổ chức, vai trò, trách nhiệm và chế độ chính sách đối với thành viên của mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận

Công tác tham mưu hoạt động xây dựng các mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai thời gian tới của lực lượng Công an Xây dựng phong trào bảo vệ ANTQ Công an tỉnh Ninh Thuận gồm các nội dung sau: Tham mưu cho các cấp ủy Đảng và chính quyền lựa chọn các mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai nhằm xây dựng các mô hình phù hợp, mang lại hiệu quả tốt nhất ở địa bàn; thường xuyên nghiên cứu, tham mưu sửa đổi, bổ sung cũng như xây dựng mới các văn bản pháp lý, cơ cấu tổ chức, chế độ chính sách đối từng mô hình; tham mưu duy trì hoạt động của các mô hình tự quản, kịp thời phát hiện những thiếu sót, từ đó tham mưu với các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và lãnh đạo Công an cấp trên có hướng chấn chỉnh kịp thời; nghiên cứu, học hỏi hoạt động xây dựng các mô hình tự quản đảm bảo ANTT của các địa phương khác để tham mưu xây dựng các mô hình phù hợp, mang lại hiệu quả cao nhất đối với từng địa bàn và trong từng lĩnh vực cụ thể.

Đại uý Nguyễn Thành Phú - Trưởng Công an xã Phước Chiến, huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận vận động kinh phí xây dựng lại căn nhà cho gia đình đồng bào dân tộc thiểu số Raglai (Nguồn: cand.com.vn)

Bốn là, đổi mới hình thức, nội dung tuyên truyền, giáo dục, hướng dẫn để thành viên các mô hình tự quản đảm bảo ANTT, nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm trong công tác đảm bảo ANTT

Thời gian tới, lực lượng Công an Xây dựng phong trào bảo vệ ANTQ Công an tỉnh Ninh Thuận cần nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác tuyên truyền, hướng dẫn, bồi dưỡng kiến thức về chính trị pháp luật, nghiệp vụ bảo vệ ANTT cho thành viên các mô hình tự quản đảm bảo ANTT nói chung, trong cộng đồng người Raglai nói riêng. Trong đó, chú trọng đổi mới về nội dung, hình thức truyền tải, tạo được sức hút đối với thành viên của các mô hình tự quản; hướng dẫn cho các thành viên cách nhận biết, cách thu nhận thông tin, hỗ trợ cho lực lượng CAND để các thành viên tuyên truyền rộng rãi trong quần chúng nhân dân.

Năm là, nâng cao hiệu quả quan hệ phối hợp giữa lực lượng Công an Xây dựng phong trào bảo vệ ANTQ Công an tỉnh Ninh Thuận với các lực lượng liên quan trong quá trình xây dựng các mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai

Thời gian tới cần xây dựng cơ chế phối hợp cụ thể giữa lực lượng Công an Xây dựng phong trào bảo vệ ANTQ Công an tỉnh Ninh Thuận với MTTQ, các ban ngành đoàn thể, các lực lượng trong ngành Công an khi tiến hành hoạt động xây dựng các mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai; khảo sát, đánh giá tình hình ANTT trên địa bàn, xác định mục đích xây dựng để thiết lập đề cương, tổ chức hội thảo, tổng hợp báo cáo với Ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ cấp huyện nhằm xây dựng mô hình tự quản đảm bảo ANTT phù hợp; quán triệt nội dung, nhiệm vụ, trách nhiệm của từng lực lượng; tổ chức các buổi sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm về công tác xây dựng các mô hình tự quản đảm bảo ANTT nói chung, trong cộng đồng người Raglai nói riêng; đảm bảo công tác phối hợp, chế độ thông tin liên lạc, báo cáo phải được thực hiện thường xuyên, liên tục, phát huy tối đa hiệu quả.

Sáu là, thường xuyên quan tâm đến chế độ, chính sách, động viên khen thưởng đối với các thành viên của các mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai

Lực lượng Công an Xây dựng phong trào bảo vệ ANTQ Công an tỉnh Ninh Thuận cần tham mưu, đề xuất thực hiện chế độ chính sách đối với thành viên các mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai để động viên, khích lệ họ quan tâm hơn nữa trong hoạt động này; có chế độ khen thưởng cụ thể đối với các thành viên có thành tích đột xuất, hoạt động năng nổ, đóng góp cho sự nghiệp bảo vệ ANTT ở địa phương; tăng cường kiểm tra, giám sát hợp lý đối với thành viên của các mô hình tự quản đảm bảo ANTT có sai phạm; vận động nhân dân, các cơ quan, tổ chức đóng góp, bổ sung nguồn kinh phí để có nguồn thực hiện chế độ chính sách cho thành viên các mô hình. Lực lượng Công an Xây dựng phong trào bảo vệ ANTQ căn cứ vào hiệu quả hoạt động đối với từng mô hình và đối với từng thành viên để đề xuất hình thức khen thưởng phù hợp, hỗ trợ về vật chất như tặng quà, về mặt tinh thần có thể là giấy khen, biểu dương…

Mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai là mô hình vừa có tính đặc thù, vừa mang tính phổ biến, có tác dụng nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước và hiệu quả công tác đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai. Vì vậy, hoạt động này được xem là nền tảng để xây dựng, củng cố, đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ. Với ý nghĩa quan trọng đó, việc nghiên cứu thực trạng hoạt động xây dựng mô hình tự quản đảm bảo ANTT trong cộng đồng người Raglai trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận để đề xuất giải pháp khắc phục những hạn chế trong công tác tham mưu, hướng dẫn, quy trình xây dựng mô hình tự quản là rẩt cần thiết; góp phần tạo nên sự đồng thuận của chính quyền địa phương trong hoạt động xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ, phục vụ công tác phòng ngừa tội phạm, đảm bảo ANTT trên địa bàn giai đoạn hiện nay cũng như thời gian tới.

* Tài liệu tham khảo:

1. Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Chỉ thị số 09-CT/TW ngày 01/12/2011 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ trong tình hình mới.  

2. Chính phủ (2011), Nghị định số 05/2011/NĐ-CP, ngày 14/11/2011 quy định về công tác dân tộc.

3. Chính phủ (2017), Chỉ thị số 28/CT-TTg ngày 30/6/2017 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường đảm bảo an ninh, trật tự trong tình hình mới.

4. Công an tỉnh Ninh Thuận (2022), Báo cáo kết quả công tác xây dựng mô hình quần chúng tự quản đảm bảo ANTT trên địa bàn tỉnh từ năm 2018 đến năm 2022.

Tác giả: Đại uý, Ths Nguyễn Chính Thành - Khoa NVCB