hành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội lớn nhất cả nước. Phía Bắc giáp tỉnh Bình Dương và Tây Ninh, phía Đông giáp tỉnh Đồng Nai, biển Đông và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, phía Tây và Tây Nam giáp Long An và Tiền Giang. Là trung tâm kinh tế - xã hội trọng điểm phía Nam, Thành phố Hồ Chí Minh có mạng lưới giao thông đường bộ rộng lớn và hiện đại góp phần rất quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Trong thời gian qua tình hình trật tự, an toàn giao thông trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều chuyển biến tích cực, tuy nhiên thời gian gần đây tình trạng đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng đang có chiều hướng tái diễn, đang “dần sống lại” gây nên những bức xúc trong nhân dân, gây những khó khăn nhất định trong công tác đảm bảo trật tự, an toàn giao thông của lực lượng CSGT Công an Thành phố Hồ Chí Minh.
       Theo báo cáo tổng kết năm của Phòng CSGT Công an Thành phố Hồ Chí Minh trong năm 2015, lực lượng CSGT Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã phát hiện và giải tán 07 tốp thanh thiếu niên tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng; thông qua công tác tuần tra, kiểm soát, chốt chặn, kiểm tra hành chính phòng chống tụ tập, đua xe trái phép, chạy xe gây rối trật tự công cộng đã lập biên bản 12.125 trường hợp, tạm giữ 5.918 xe mô tô, xe gắn máy gồm các hành vi như: 49 trường hợp lưu thông thành đoàn, 05 trường hợp tụ tập cỗ vũ, 04 trường hợp lạng lách, 25 trường hợp dàn hàng ngang, 02 trường hợp pô nổ to, 01 trường hợp chạy xe 1 bánh đối với xe 2 bánh và 12.039 trường hợp vi phạm khác.
       Trong quý I năm 2016, các đơn vị thuộc Phòng CSGT Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã phát hiện và giải tán 6 tốp thanh thiếu niên tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng, lập biên bản 2.909 trường hợp vi phạm gồm các hành vi: lưu thông thành đoàn, dàn hàng ngang, pô nổ to, và các lỗi vi phạm khác... tạm giữ 1.349 xe mô tô, xe gắn máy.
       Thực tế cho thấy, hiện nay thủ đoạn hoạt động của các đối tượng đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng rất tinh vi nhằm đối phó với lực lượng chức năng như: Bố trí người cảnh giới, xác định những đoạn đường vắng, vào thời điểm không có lực lượng CSGT tuần tra sẽ tổ chức tụ tập, dợt xe, thi thố trong khoảng thời gian ngắn, “chớp nhoáng” rồi nhanh chóng giải tán hoặc di chuyển qua khu vực khác. Chẳng hạn, các đối tượng thường bắt đầu tụ tập tại tuyến đường Tạ Uyên (Quận 11), khu vực chợ Kim Biên (Quận 5) và di chuyển thành các nhóm nhỏ trên một số tuyến đường như: Võ Văn Kiệt, Hồng Bàng, Hải Thượng Lãn Ông, tỉnh lộ 10. thuộc khu vực địa bàn quận 5, 6, 10, 11... Sau đó, các đối tượng sử dụng những phương tiện ghi hình (chủ yếu là điện thoại di động) rồi tung lên Internet, facebook để khoe chiến tích và lôi kéo người khác tham gia.
       Hiện nay, tình trạng đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng diễn ra trên khắp địa bàn Thành phố, các đối tượng thực hiện hành vi ở bất kỳ địa bàn, tuyến đường nào nếu thấy thuận lợi. Nhưng nhìn chung các địa bàn thường xảy ra tình trạng đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng nhiều nhất như: Quận Bình Thạnh, Quận 1, Quận 5, Quận 11, Quận 3, Quận 8, Quận Gò Vấp. Vì tại những khu vực này có nhiều tuyến đường dài, mặt đường rộng, nhiều đường hẻm rất thuận lợi cho việc bỏ chạy khi bị lực lượng chức năng phát hiện, truy đuổi, chặn bắt. Mặt khác, địa bàn này lại tập trung nhiều quán cà phê, quán nhậu, vũ trường, Bar, khu vui chơi giải trí. nên dễ tụ tập được đồng bọn, tiến hành cá độ quy mô lớn.
       Đối tượng đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng gồm nhiều thành phần khác nhau, có thể do tự phát, đối tượng thanh niên con nhà giàu hư hỏng thách đố nhau, cá cược ăn tiền, thể hiện tính liều lĩnh, “máu anh hùng”. cũng có những đối tượng đua xe chuyên nghiệp, các “quái xế” biểu diễn, thể hiện. bên cạnh các “quái xế” nam còn có cả các “quái xế” là nữ rất hung hăng, liều lĩnh.
       Thời gian mà các đối tượng đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng phụ thuộc nhiều vào đối tượng tiến hành, quy mô, tính chất cuộc đua cũng như yêu cầu cụ thể của từng cuộc đua. Nhìn chung thông thường các đối tượng đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng thường diễn ra vào khoảng thời gian từ 21 giờ đêm trước đến 5 giờ sáng hôm sau, đặc biệt diễn ra nhiều nhất là khoảng từ 23 giờ đêm trước đến 2 giời sáng hôm sau.
       Phương tiện mô tô các đối tượng thường sử dụng để đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng thường có dung tích xi lanh từ 70cm³ đến 125 cm³. Khi thực hiện hành vi, để qua mặt cơ quan chức năng, các phương tiện thường được các đối tượng hóa trang như: Không gắn biển kiểm soát, gắn biển kiểm soát giả, bẻ cong hoặc bôi đen, làm mờ, tẩy xóa biển kiểm soát để tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng. Mặt khác, các đối tượng còn tân trang, sửa chữa, thay đổi kết cấu xe như: dùng ống xả không ruột, cưa ngắn ống xả, đôn dên, xoáy nòng nhằm tăng công suất động cơ cho xe, thay đổi màu sơn, thậm chí gỡ bỏ hệ thống phanh, hệ thống đèn.
       Trước thực trạng đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng đang tái diễn như hiện nay, lực lượng CSGT Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã tiến hành nhiều biện pháp phòng, chống như phối hợp lực lượng, tăng cường lực lượng phòng, chống, tăng cường tuần tra, kiểm soát, sử dụng camera ghi nhận tình hình, sử dụng cộng tác viên bí mật... đã mang lại nhiều kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được thì công tác phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng còn một số tồn tại hạn chế sau:
       Một là, lực lượng phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng của lực lượng CSGT Công an Thành phố Hồ Chí Minh còn hạn chế, đặc biệt lực lượng tuần tra, kiểm soát về ban đêm còn mỏng trong khi địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh rộng lớn, với nhiều tuyến đường dài, nhiều đường hẻm nên khó kép kín địa bàn, do đó tình trạng đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng còn diễn ra:
       Mặt khác, trong quan hệ phối hợp lực lượng đấu tranh với hành vi vi phạm này vẫn còn nhiều hạn chế như lực lượng tham gia phối hợp ít trong khi quy mô, đối tượng đua xe nhiều nên đôi lúc khó có thể kiểm soát tình hình, hiệu quả công tác phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng chưa cao.
       Hai là, phương tiện, công cụ hỗ trợ trang bị cho lực lượng CSGT làm nhiệm vụ phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng còn thiếu, đã cũ, làm hạn chế đến khả năng chiến đấu, trấn áp của lực lượng CSGT. Mặt khác, khả năng sử dụng công cụ hỗ trợ của lực lượng CSGT còn yếu, thậm chí dù có trang bị cũng không dám sử dụng vì vậy làm ảnh hưởng đến hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng của lực lượng CSGT Công an Thành phố Hồ Chí Minh.
        Ba là, công tác tuần tra, kiểm soát, tuần tra lưu động, kiểm soát tại một điểm, kiểm tra hành chính về ban đêm của lực lượng CSGT Công an Thành phố Hồ Chí Minh để chủ động phòng ngừa các đối tượng đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng chưa đạt hiệu quả cao.
        Bốn là, công tác tuyên truyền vận động quần chúng nhân dân tham gia phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng còn kém, nhiều bất cập. Người dân chưa hoàn toàn tin tưởng, hỗ trợ, giúp đỡ lực lượng CSGT trong việc báo tin, ngăn chặn, xử lý những đối tượng thực hiện hành vi vi phạm này.
        Những hạn chế, bất cập trên chủ yếu do các nguyên nhân sau:
       Một là, một bộ phận nhỏ cán bộ, chiến sĩ CSGT thực hiện nhiệm vụ phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kiến thức pháp luật còn hạn chế, tinh thần trách nhiệm chưa cao, thực hiện tuần tra, kiểm soát chưa khép kín địa bàn.
       Hai là, kinh phí hỗ trợ cho công tác phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng còn hạn chế, việc đầu tư trang thiết bị, phương tiện kĩ thuật phục vụ cho công tác còn chưa được đảm bảo, việc trang bị, sử dụng công cụ hỗ trợ như súng bắn đạn cao su, roi điện, bình xịt hơi cay, áo giáp. của lực lượng CSGT làm nhiệm vụ còn hạn chế về số lượng. Mặt khác, một bộ phận cán bộ, chiến sĩ CSGT chưa nắm rõ quy định về việc sử dụng những trang thiết bị, công cụ, vũ khí này đúng quy định pháp luật, nên không dám sử dụng vì sợ trách nhiệm hoặc khi sử dụng thì e dè, sai quy định pháp luật.
       Ba là, công tác phối hợp lực lượng trong đấu tranh phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng còn hạn chế do chưa phối hợp thường xuyên, phối hợp mang tính hình thức, lực lượng chủ yếu vẫn là CSGT, chưa có sự thống nhất trong quan hệ phối hợp, còn chồng chéo về nhiệm vụ, quyền hạn, các lực lượng đùn đẩy trách nhiệm cho nhau, kế hoạch chưa rõ ràng, tinh thần trách nhiệm chưa cao.
       Bốn là, công tác tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân tham gia phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng chưa được thực hiện thường xuyên, còn sơ sài, nội dung và phương pháp chưa phù hợp với từng đối tượng tuyên truyền, không khuyến khích được người dân tham gia vào công tác đấu tranh phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng.
       Trên cơ sở đó, để nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng của lực lượng CSGT Công an Thành phố Hồ Chí Minh, chúng tôi xin đề xuất một số giải pháp sau:
       Một là, Phòng CSGT tham mưu cho cấp uỷ Đảng, chính quyền thành phố, phối hợp với các lực lượng chức năng trong và ngoài ngành tăng cường công tác kiểm tra xử lý, giải tỏa các quán ăn uống, quán bar, quán cà phê sau 24 giờ. Phối hợp với các lực lượng chức năng để đấu tranh ngăn chặn, kiềm chế, tiến tới xóa bỏ các điều kiện, các cơ sở xã hội có ảnh hưởng trực tiếp đến việc tồn tại phát triển tình trạng đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng như: Đấu tranh làm giảm tệ nạn ma túy, nhất là nạn ma túy học đường, đấu tranh với tình trạng học sinh, sinh viên cá biệt đua đòi bỏ học, tụ tập càn quấy, hay quản lý chặt chẽ các cơ sở chuyên sửa chữa tân trang các xe đua.
       Hai là, Phòng CSGT đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục, vận động quần chúng nhân dân, đặc biệt là tầng lớp thanh thiếu niên để họ có ý thức trách nhiệm cùng với các cơ quan chức năng trong việc phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng. Phối hợp với các cơ quan báo chí, đài phát thanh, truyền hình, đưa các phóng sự về TNGT, đua xe trái phép để mọi người cùng biết về tác hại của hành vi này. Thực hiện việc thông báo vi phạm của các đối tượng đua xe trái phép đến từng gia đình, trường học, cơ quan, tổ chức xã hội nơi đối tượng sinh sống, công tác và cư trú biết để cùng tham gia quản lý, giáo dục cam kết không tái phạm trở lại.
       Ba là, tăng cường đào tạo huấn luyện, tập huấn nghiệp vụ cho lực lượng CSGT phục vụ cho công tác phòng ngừa, đấu tranh chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng. Lực lượng CSGT nói chung, bộ phận chuyên trách phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng phải chọn những đồng chí trẻ, khoẻ, dũng cảm, có tinh thần trách nhiệm cao được huấn luyện, đào tạo chuyên môn nghiệp vụ, được trang bị các phương tiện hiện đại (nhất là các phương tiện giao thông có tốc độ cao). Thường xuyên tổ chức tập huấn về chính trị, pháp luật, nghiệp vụ cho lực lượng CSGT nhất là các bộ phận được giao nhiệm vụ đấu tranh chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng, trang bị đầy đủ trang thiết bị, phương tiện thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, công cụ hỗ trợ để sẵn sàng đối phó với những tình huống xấu nhật có thể xảy ra trong thực hiện nhiệm vụ.
       Bốn là, Phòng CSGT phối hợp với các ngành chức năng như văn hoá thông tin, giáo dục, thể dục thể thao, đoàn thanh niên. đưa các loại hình vui chơi giải trí lành mạnh, có tính mạo hiểm để thu hút thanh thiếu niên ưa thích các loại hình vui chơi giải trí này tham gia như: Tổ chức các câu lạc bộ đua xe chuyên nghiệp, thường xuyên tổ chức các hoạt động thể dục, thể thao các cuộc đua xe để lôi cuốn những thanh thiếu niên ưa thích loại hình thể thao mạo hiểm này tham gia, mở rộng loại hình thể thao du lịch dã ngoại thám hiểm. đây là giải pháp thiết thực, hiệu quả, khả thi, lâu dài.
       Năm là, lực lượng CSGT tăng cường sự phối hợp với công an xã, phường, thị trấn trong phòng chống đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng như phối hợp trong tuyên truyền vận động quần chúng, trong việc quản lý các đối tượng có những biểu hiện hoặc thường xuyên vi phạm tụ tập chạy xe gây rối, phối hợp trong việc kiểm điểm những đối tượng này trước chính quyền địa phương để vừa tuyên truyền, giáo dục, vừa răn đe những đối tượng khác.
       Sáu là, thực hiện tốt công tác điều tra cơ bản nắm tình hình về tuyến, địa bàn các loại đối tượng đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng.
       Khảo sát toàn bộ địa bàn, tuyến, đường phố thường có các đối tượng tụ tập, tổ chức chạy xe gây rối, lạng lách, đánh võng, đua xe trái phép. Phải nắm được những địa điểm các đối tượng thường tụ tập trước khi tổ chức đua như: Quán cà phê, quán nhậu, vũ trường, Bar. nghiên cứu qua các đợt đấu tranh để rút ra quy luật của hoạt động đua xe trái phép. Nắm được các loại đối tượng thường tổ chức tụ tập, tổ chức chạy xe gây rối, lạng lách, đánh võng, đua xe trái phép trên từng địa bàn.
       Bảy là, tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát trên tất cả các tuyến, địa bàn, đặc biệt tập trung cao độ vào các địa bàn thường xảy ra đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng để biểu dương lực lượng làm cho đối tượng đang có ý định đua xe, chạy xe gây rối từ bỏ ý định, không có điều kiện thực hiện hành vi. Mặt khác, tăng cường các biện pháp phát hiện, ngăn chặn và bắt giữ các đối tượng đua xe mô tô trái phép, tụ tập, chạy xe gây rối trật tự công cộng.
       Lực lượng CSGT phối hợp với các lực lượng Cảnh sát cơ động, Cảnh sát trật tự. để tổ chức kiểm tra, kiểm soát hành chính, giải tán đám đông tụ tập tổ chức, cổ vũ đua xe, chạy xe gây rối, tiến hành tạm giữ hành chính đưa về trụ sở những trường hợp vi phạm. Tăng cường tuần tra tại các địa bàn trọng điểm thường xảy ra đua xe, chạy xe gây rối như: Quận Bình Thạnh, quận 1, quận 5, quận 11, quận 3, quận Gò Vấp, quận 8, tập trung vào các ngày lễ, ngày nghỉ cuối tuần, sau các giải đấu thể thao và các giờ trọng điểm (từ 23 giờ đến 2 giờ sáng). Kết hợp giữa tuần tra công khai với hóa trang đấu tranh phòng, chống tội phạm, tuần tra lưu động với kiểm soát tại một điểm.
       Triển khai lực lượng hóa trang hòa nhập vào các nơi tụ tập tổ chức, cổ vũ, đua xe, chạy xe gây rối trật tự để phát hiện bọn cầm đầu cá cược, kích động cũng như phát hiện thu giữ phương tiện vũ khí của bọn chúng dùng để gây rối và chống lại người thi hành công vụ.
-----------------------
Tài liệu tham khảo
1. Báo cáo tình hình và kết quả công tác đảm bảo trật tự, an toàn giao thông trên địa bàn thành phố năm 2015 của Phòng CSGT Công an Thành phố Hồ Chí Minh.
2. Báo cáo tình hình và kết quả công tác đảm bảo trật tự, an toàn giao thông trên địa bàn thành phố quý I năm 2016 của Phòng CSGT Công an Thành phố Hồ Chí Minh.
Tác giả bài viết: Ngô Thị Vân - Trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân II 
Nguồn tin: Bài viết đã được đăng tải trên Tạp chí KHGD CSND số 81 (tháng 10/2016)